वाघुर.........

बाबासाहेबांचे लोकशाही, संविधान या संदर्भातील एक भाषण काही दिवसांपूर्वी वाचल्याचे आठवते. कदाचित 1953 साल चे असावेत. त्यात आंबेडकर यांनी अख्खं संविधान आणि लोकशाही जणू दोन शब्दात स्पष्ट केली असावी. लोकशाही, संविधान यांचे यश, मर्यादा आणि उत्कर्ष सुद्धा त्या दोन शब्दात बाबासाहेबांनी मांडला असं मला वाटतं. ते शब्द म्हणजे constitutional morality. अर्थात 'संविधानिक नैतिकता '. अख्खी लोकशाही व्यवस्था या दोन शब्दांवर बाबासाहेबांनी उभी केल्या सारखे वाटते. संविधान कितीही श्रेष्ठ असले तरी अंमलबजावणी करणारे त्या पात्रतेचे नसले तर ते प्रभावी ठरत नाही. त्याचं कारण त्यांच्या कडे ती संविधनिक नैतिकता असेलच असे नाही.. आज देशात विविध विचार प्रवाह आहेत. त्यांचे स्थूल पने आपण डावे- उजवे- मध्यम असे वर्गीकरण करतो. पण कोणी कुठ्ल्याही बाजूचा असला तरी, सर्व बाजू संविधानाच्या आत बंदिस्त आहेत. म्हणजे तुम्ही हिंदुत्ववादी असू शकता, पण तुम्ही देशाचे संविधान उलथवून हिंदू धर्म ग्रंथाचे शासन लागू करु शकत नाही. किंवा तूम्ही इस्लाम मूलतत्ववादी असू शकता, पण म्हणून राज्य हे धार्मिक ग्रंथावर चालवू शकत नाही. जे काही अस